Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
23. Multa iam beneficiorum exempla referam
et dissimilia et quaedam inter se contraria. Dedit
aliquis domino suo vitam, dedit mortem, servavit
periturum et, hoc si parum est, pereundo servavit ;
alius mortem domini adiuvit, alius decepit.
[2]
Claudius Quadrigarius in duodevicensimo annalium
tradit, cum obsideretur Grumentum et iam ad summam desperationem ventum esset, duos servos ad
hostem transfugisse et operae pretium fecisse. Deinde
urbe capta passim discurrente victore illos per nota
itinera ad domum, in qua servierant, praecucurrisse
et dominam suam ante egisse ; quaerentibus, quae-
nam esset, dominam et quidem crudelissimam ad supplicium ab ipsis duci professes esse. Eductam deinde
extra mures summa cura celasse, donec hostilis ira
consideret ; deinde, ut satiatus miles cito ad Romanos
mores rediit, illos quoque ad suos redisse et dominam
[p. 170]
sibi ipsos dedisse.
[3]
Manu misit utrumque e vestigio
illa nec indignata est ab his se vitam accepisse, in
quos vitae necisque potestatem habuisset. Potuit
sibi hoc vel magis gratulari ; aliter enim servata
munus notae et vulgaris clementiae habuisset, sic servata nobilis fabula et exemplum duarum urbium fuit.
[4]
In tanta confusione captae civitatis eum sibi quisque
consuleret, omnes ab illa praeter transfugas fugerunt ;
at hi, ut ostenderent, quo animo facta esset prior illa
transitio, a victoribus ad captivam transfugerunt personam parricidarum ferentes ; quod in illo beneficio
maximum fuit, tanti iudicaverunt, ne domina occide-
retur, videri dominam occidisse. Non est, mihi crede,
non dico1 servilis, sed vilis2 animi egregium factum
fama sceleris emisse.
[5]
Vettius, praetor Marsorum, ducebatur ad Romanum
imperatorem ; servus eius gladium militi illi ipsi, a
quo trahebatur, eduxit et primum dominum occidit,
deinde : " Tempus est," inquit, " me et mihi consulere ! iam dominum manu misi," atque ita traiecit
se uno ictu. Da mihi quemquam, qui magnificentius
dominum servaverit.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.